Djembe jest instrumentem perkusyjnym, najbardziej spopularyzowanym w zachodniej części Afryki. Tradycyjnie budowany jest w drewnianego korpusu w kształcie kielicha pokrytego kozią skórą (bywa też, że bydlęcą, a dawniej – antylopią). Kozia skóra daje dźwięk o wysokim tonie, ze względu na jej cienkość. Współcześnie dostępne są również djembe o membranie syntetycznej, której walory brzmieniowe niewiele odbiegają brzmieniem na korzyść membran naturalnych. Materiał jest naciągany za pomocą sznura bądź śrub. Djembe było robione kiedyś z drewna o wysokiej gęstości z drzewa djem. Ludzie Mandinka tradycyjnie używali drewna z drzew Lenge, które miały dla nich wielkie znaczenie duchowe, a dawały jednocześnie donośny dźwięk.
Nazwa djembe wzięła się od powiedzenia ludzi afrykańskich Bambara – “Anke djé, anke bé” co tłumaczy się jako “gromadźmy się w pokoju”. Bęben djembe ma prawdopodobnie około 400-800 lat i został stworzony w czasie Imperium Mali przez ludzi Mandé. Podobno ma swoje korzenie w Malinke i w ludziach Susu, którzy zajmowali teren pomiędzy dzisiejszymi Bamako (Mali) i Kankan (Gwinea).
Według powszechnej nauki to kowale klasy numu wykonywali pierwsze djembe. W tradycyjnej Afryce często tylko niektóre klasy ludzi mogą grać na określonych instrumentach. W przypadku djembe wydaje się, że nie ma takich ograniczeń. Faktem jest jednak, że najbardziej znani gracze djembe pochodzą z numu, a nawet ze szlachetnych linii społeczeństwa Mande, którzy zwykle nie są związani z robieniem muzyki. Poprzez migrację numu, tradycyjne djembe jest teraz niezwykle popularne nie tylko w Mali i Gwinei, ale także na Wybrzeżu Kości Słoniowej, Burkina Faso, Senegalu, jak również w Ghanie.
Historia djembe i granie na bębnach w pierwotnym środowisku, afrykańskiej wiosce, nie jest bez znaczenia. Różne rytmy są odtwarzane tylko w określonym czasie z określonego powodu. Na przykład granie na djembe może towarzyszyć przejściu w dorosłość lub małżeństwu. Gra się także w celu uhonorowania określonych grup ludzi lub zawodów. Nie dzieje się to przed publicznością, ale poprzez uczestnictwo całej wioski.
Należy zauważyć, że dźwięk bębna wydobywa się z dołu, a nie z góry, dlatego ważne jest, aby bęben był pochylony podczas grania. Odsuń bęben od siebie, dłonie ułóż w pozycji “V”, nie w równoległej. Z djembe wydobywa się trzy podstawowe dźwięki:
- Bas – uderza się całą dłonią w środek membrany. Nie należy dociskać ręki do membrany, tylko ją odbijać.
- Ton – uderzenie częścią palców poniżej opuszków na wyprostowanych palcach o krawędź. Dźwięk jest wydobywany łagodnym ruchem. Należy ćwiczyć prawą i lewą ręką aby zawsze uzyskać równomierny dźwięk.
- Slap – tak jak przy tonie, tylko palce są luźne, przez co opuszki uderzają o skórę (membranę). Nie forsuj. Graj w swobodny sposób.
MN